نوشته ها در دسته بندی: دانستنی ها

آشپزخانه در معماری امروزی به عنوان قلب خانه شناخته می‌شود. نورپردازی این منطقه خانه اهمیت ویژه‌ای در کابرد و افزایش راحتی ساکنین دارد.
امروزه رنج گسترده‌ای از فعالیت‌ها در آشپزخانه صورت می‌پذیرد لذا نورپردازی آشپزخانه نیازمند انعطاف‌پذیری فراوانی می‌باشد در آشپزخانه‌هایی که از نور طبیعی بهره چندانی نمی‌برند، نور کافی برای شبیه‌سازی نور خورشید مورد نیاز است، همچنین نور مناسب بر روی کانتر جایی که کودکان تکالیف خود را انجام می‌دهند و در هنگام شام نور کم و شبیه به شمع برای ایجاد فضای رومانتیک و خصوصی.

نورپردازی کاری (task light) برای نور بدون سایه روی کابینت، جهت انجام امور آشپزخانه اولین نیاز یک آشپزخانه مدرن است. برای این منظور نور نقطه‌ای مانند هالوژن یا نور خطی مانند شلنگی‌های LED یا سایر لامپ‌های خطی بسیار پر کاربرد هستند.

بهترین روش برای تأمین نور کانتر یا جزیره وسط آشپزخانه به وسیله آویزها یا چراغ‌های توکار می‌باشد. همچنین بهتر است که این چراغ کلیدی مستقل از نور باقی آشپزخانه داشته باشد.

در آشپزخانه‌های با سقف بلند برای ایجاد حس مطبوع‌تر می‌توان از آویزها با ارتفاع پایین استفاده نمود. همچنین آویزهایی که در ارتفاع چشم قرار می‌گیرند برای تفکیک فضا در آشپزخانه‌های اُپن کاربرد دارند.

در نورپردازی آشپزخانه بالای کابینت‌ها را فراموش نکنید! این محل یکی از بهترین جاها برای قرار دادن نور عمومی آشپزخانه می‌باشد. با قرار دادن لامپ‌های مناسب می‌توان نور را ابتدا به سقف تاباند و از بازتاب نور در محیط بهره برد. به این شکل یک نورپردازی با حداقل سایه به دست می‌آید.

دست آخر برای جذاب‌تر نمودن محیط آشپزخانه می‌توان از نور زیرپایی در پایین کانتر بهره برد که جلوه خاصی به کانتر آشپزخانه شما می‌دهد.

روشنایی و نورپردازی دو جنبه‌ی بسیار مهم علم نور هستند که تاثیر بسیاری در مطلوبیت روشنایی جنبه مهندسی علم نور است. اصولاً روشنایی در جایی بکار می رود که استاندارد های اولیه برای دیدن و برخورد نکردن با اجسام مد نظر است.برای رسیدن به این هدف جایابی چراغ‌ها با محاسبات مشخص می‌گردند و سایه‌ها تا حد قابل قبولی کنترل می‌شوند. به‌عنوان مثال جاده‌ها نیازمند روشنایی خاصی هستند (حداقل لوکس برای رانندگی ایمن در شب) همچنین در یک دفتر کار برای به‌دست آمدن حداکثر بازدهی بایستی درخشندگی به میزان مشخصی محدود شود تا خیرگی برای کارکنان به‌وجود نیاید.
کلیه نیازهای روشنایی به پارامترهایی برمی‌گردد که عموماً توسط استاندارد های مختلف اندازه‌گیری و مشخص گردیده‌اند. توان مصرفی و سایر پارامترهای الکتریکی نظیر ضریب توان، بازدهی و درجه حفاظت (IP) نیز عموماً جزو حیطه روشنایی، قرار می‌گیرند.

نورپردازی جنبه هنر و معماری نور می‌باشد. نورپردازی زمانی معنا دارد که از لحاظ روشنایی، حداقل‌ها رعایت شده و طراح قصد برجسته نمودن بخشی از صحنه را دارد. اینجاست که اکثر پارامترهای به‌کار رفته در این مبحث جنبه کیفی و زیبایی شناختی دارند.

نورپردازی شکل‌های متنوعی دارد؛ در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به نورپردازی نمای ساختمان شده است. تا آنجا که حتی یک سنگ‌کار در یک روستای دور افتاده، جایی برای قرار دادن چراغ در نظر می‌گیرد. نورپردازی نما، شکوه و زیبایی یک بنا را دوچندان می‌نماید در حالیکه نورپردازی یک موزه یا نمایشگاه هنری جزئیات و ریزه‌کاری‌های هنری را نشان می‌دهد. یک شکل دیگر نورپردازی نمایش کالاهای فروشگاه است فروشگاه ممکن است جواهر فروشی، البسه یا میوه‌فروشی باشد؛ نورپردازی باعث افزایش رغبت خرید، جذب مشتریان و رونق فروشگاه می‌گردد.

به‌طور کل وظیفه روشنایی، در محدوده “دیدن” خلاصه می‌شود به این معنی که وقتی اشیاء در حد قابل قبولی روئیت می‌شوند ماموریت روشنایی به پایان رسیده؛ حال آنکه نورپردازی به “لذت از دیدن” می‌پردازد. زمانی‌که یک پل، بنای تاریخی یا حتی فروشگاه، چشم‌نواز و زیبا به نظر می‌آید، نورپردازی آن اصولی انجام شده.

در آخر باید توجه نمود که نورپردازی و روشنایی در کنار هم معنا پیدا می‌نمایند و هیچ کدام به تنهایی مطلوب نخواهند بود. چه بسا پارک‌هایی که تنها توجهشان به نورپردازی بوده و از روشنایی غافل هستند از دور بسیار زیبا به نظر می‌آیند ولی برای استفاده از امکانات و حتی قدم زدن دید کافی ندارند. و گاه دیده شده که تمام توجه به روشنایی معطوف شده و جذابیت فضا به فراموشی سپرده شده است.

با اصطلاح نور مستقیم و نور غیر مستقیم کم و بیش آشنا هستیم. به عنوان یک تعریف ساده، نور مستقیم به نوری گفته می‌شود که هیچ چیز بین منبع نور و محدوده نورپردازی شده وجود ندارد. اگر این محدوده توسط نور مستقیم روشن نشده ولی به شکل دیگری نور دریافت می‌کند به این معناست که این محدوده نور غیر مستقیم دریافت می‌نماید. یک مثال خوب شخصی است که زیر آفتاب مستقیم قرار گرفته یا شخصی که در زیر یک سایبان قرار گرفته است. شخص زیر سایبان همچنان قابل روئیت است به این علت که نور بازتابیده شده توسط سطوح اطراف به او می‌تابد و به‌عبارت دیگر نور غیر مستقیم دریافت نموده است.

در نورپردازی خانه، هتل و مکان‌های تجاری هر دو شکل نورپردازی نقش مهمی ایفا می‌نمایند. ولیکن مهم این است که بدانیم کدام نور را در کدام محل استفاده نماییم. اگر در محل نامناسب از نور مستقیم استفاده نماییم، به کلی حس وحال اتاق را برهم زده‌ایم؛ همچنین اگر جایی که نیاز به نور مستقیم دارد را با نور عمومی روشن نماییم، صحنه را یکدست و بی‌روح نموده‌ایم و انتظارمان از آن نور براورده نمی‌شود. یک تفاوت ذاتی بین این دو شکل نورپردازی وجود دارد؛ محل‌هایی که با نور مستقیم روشن شده‌اند، سایه‌های تیره‌تر و نقاط روشن پر نورتری دارند. این در حالی است که نور غیر مستقیم، روشنایی نَرم‌تری ایجاد می‌کند و به اصطلاح کنتراست تصویر را کم می‌کند.

نورپردازی مستقیم یا Direct Lighting

نور مستقیم مناسب محل‌هایی است که در آنجا قرار است کار به‌خصوصی انجام گیرد، همچنین برای محل صرف غذا در رستوران یا منزل. در آشپزخانه و دستشویی غالباً بیشترین نیاز به نور مستقیم حس می‌شود.

میز داخل آشپزخانه و کانتر آشپزخانه به نور مستقیم نیاز دارند. بسته به ابعاد و پلن آشپزخانه می‌توان از یکی از انواع چراغ‌های مخصوص بالای کانتر استفاده نمود. اگر کابینت آشپزخانه امکان نصب نورهای زیر کابینتی را دارد یکی از بهترین و کاربردی‌ترین محل‌ها برای استفاده از این نور برای آماده‌سازی غذا و پخت و پز می‌باشد.

ریسه‌های LED برای نصب در زیر کابینت بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌اند، مقطع باریک و راحتی نصب در کنار نور مستقیم، این محصولات را برای نورپردازی بسیار مناسب نموده است. ریسه فلکسیبل ضد آب از جهت مقاومت در برابر رطوبت برای استفاده در آشپزخانه و دستشویی مناسب‌تر است.

یک گزینه مناسب برای کانتر آشپزخانه یک آویز کوچک بسته به ابعاد کانتر جهت تامین نور مستقیم می‌باشد. این آویز همچنان می‌تواند به عنوان یک عنصر دکوراتیو برای منزل شما باشد پس با حوصله در انتخاب آن وقت بگذارید. این آویز ممکن است فقط نور مستقیم را فراهم نماید همچنین می‌تواند ترکیبی از نور مستقیم و نور غیر مستقیم برای محیط فراهم نماید. به یاد داشته باشید نوری که از شیشه مات یک آویز عبور می‌نماید به عنوان نور غیر مستقیم به حساب می‌آید. شیشه‌های رنگی بعضی از این آویز ها می‌تواند به فضا روح و شادابی هدیه نماید.

در اطراف آیینه دستشویی از نور مستقیم استفاده می‌نمایید تا روشنایی کافی برای اصلاح صورت یا آرایش نمودن موجود باشد. برای این منظور می‌توانید از نور خطی یا دیوارکوب استفاده کنید. در بقیه دستشویی هم می‌توان از نور مستقیم با استفاده از چراغ‌های توکار استفاده نمود.

لامپ‌های ریلی یکی دیگر از روش‌های نورپردازی مستقیم می‌باشد که در آشپزخانه‌های امروزی و برای نمایش آثار هنری کاربرد دارد. یک مجسمه، یک تابلو یا حتی یک گیاه در زیر نور مستقیم لامپ ریلی دکور خانه شما را متحول می‌نماید. چراغ مطالعه، هالوژنی و AR111 از دیگر مصادیق نور مستقیم می‌باشند.